Ngũ bì ẩm

1. Thành phần:

Tang bạch bì,Trần quất bì, Sinh khương bì, Đại phúc bì, Bạch linh bì, lượng bằng nhau

2. Cách dùng:

Chế thành bột mịn mỗi lần uống 8 – 12g với nước sôi để nguội. Có thể sắc thuốc thang uống, liều lượng tùy chứng gia giảm.

4. Giải thích bài thuốc:

Bài thuốc còn có tên gọi NGŨ BÌ TÁN có tác dụng chữa các chứng tỳ hư thấp trệ thủy ứ. Trong bài, Trần bì lý khí kiện tỳ, Bạch linh bì thẩm thấp kiện tỳ đều là chủ dược,Tang bạch bì thông giáng phế khí làm cho thủy đạo được thông điều, Đại phúc bì hành khí tiêu đầy hóa thấp, vỏ gừng tiêu tán thủy khí. Cả năm vị thuốc đều dùng vỏ nên gọi là NGŨ BÌ ẨM.

5. Ứng dụng lâm sàng:

- Trường hợp ngoại cảm phong tà, phù từ thắt lưng trở lên gia thêm Tô diệp, Kinh giới, Bạch chỉ để khu phong tán thấp, nếu thấp nhiệt thịnh ở dưới phù từ thắt lưng trở xuống nặng gia Trạch tả, Xa tiền tử, Phòng kỷ để thanh lợi thấp nhiệt, nếu trường vị tích trệ, đại tiện không thông, gia Đại hoàng, Chỉ thực để đạo trệ thông tiện; bụng đầy tức gia La bạc tử, Hậu phác, Mạch nha để hành khí tiêu trệ, trường hợp tỳ hư cơ thể suy nhược, gia Đảng sâm, Bạch truật để bổ khí kiện tỳ, nếu hàn thấp nặng, thận dương hư, gia Can khương, Phụ tử, Nhục quế để bổ dương khu hàn.

- Trường hợp phù ở phụ nữ có thai là do tỳ hư thấp nặng, bỏ Tang bì gia Bạch truật để kiện tỳ trừ thấp an thai tiêu phù có tên là TOÀN SINH BẠCH TRUẬT TÁN (Phụ nhân lương phương).

- Trên lâm sàng bài thuốc dùng có kết quả tốt đối với bệnh nhân viêm cầu thận mãn, phù do suy tim, trường hợp phù nặng cần kết hợp với bài Ngũ linh tán, nếu kiêm phế nhiệt hợp với bài Tả bạch tán

- Sách “Ma khoa hoạt nhân toàn thư” có bài NGŨ BÌ ẨM dùng vị Ngũ gia bì thay Tang bạch bì có tác dụng lợi thủy thấp thông kinh lạc dùng trị chữa sưng phù trong bệnh phong thấp

- Sách “Hòa tể cục phương” có bài NGŨ BÌ ẨM dùng Ngũ gia bì, Địa cốt bì thay Tang bạch bì, Trần bì dùng trong trường hợp sưng đau khớp lâu ngày có hư nhiệt (Địa cốt bì trừ hư nhiệt).